Miljøretta helsevern

For å sikra innbyggarane mot faktorar i inne- og utemiljøet som kan verka negativt inn på helsa, har ein del verksemder meldeplikt til kommunen før oppstart og ved vesentlige utvidingar eller endringar.

Dette gjeld mellom anna asylmottak, hospits, campingplassar og forsamlingslokalar.

Dersom det er tvil om oppstart eller endring i verksemda skal meldes, ta kontakt med kommunelegen. 

Meldeplikta er heimla i § 10 i Folkehelseloven og § 14 i Forskrift om miljørettet helsevern.

Nye eller vesentleg endra utslepp av avløpsvatn skal søkjast om. Alle avløpsutslepp skal ha eit utsleppsløyve (Forurensningsloven §7). Sjå eigen side om Avløyp og reinsing. 

Badeanlegg (inkludert bassengbad, badstover og boblebad) som er tilgjengeleg for allmenta skal meldast til kommunen før de blir tekne i bruk eller ved endringar i drifta. Melding skal innehalde opplysningar om alle tilhøve som kan verka inn på helse, hygiene eller tryggleik for brukarane. For boblebad spesielt skal meldinga mellom anna innehalde opplysningar om boblebadet si utforming og modell/type.

Badeanlegg skal ha tilfredsstillande helsemessige og hygieniske tilhøve. Dei skal være utforma slik at ulykker blir førebygga. Personellet skal ha opplæring i personsikkerheit og det skal utarbeidast instruksar for brukerane. I bassengbad skal det bli teke jamnlege prøver av vasskvaliteten.

Hvis meldinga viser tilhøve i strid med krava til helsemessig forsvarleg drift, kan kommunen gi pålegg om konsekvensutredning, retting, tvangsmulkt eller stans av verksemda. Kommunen vil utøve eit faglig skjønn. Det må være et rimeleg forhold mellom nytte og kostnad ved eit tiltak. Du kan klage på vedtak om pålegg innan ein frist på tre veker frå du mottok vedtaket. Forklar kva du er ikkje er nøgd med og kvifor du meiner vedtaket bør endrast. Om du treng rettleiing, kan du ta kontakt med kommunen. Opprettheldt kommunen si avgjerd, blir saka sendt vidare til Fylkesmannen, som avgjer om klaga skal takast til følgje.

Forskrift for badeanlegg, bassengbad og badstu m.v.

Etter folkehelselova skal kommunen ha oversikt over dei faktorar som kan påverka innbyggarane si helse, mellom anna hygieniske tilhøve. Sjå tabell med oversikt over temperatur og vasskvalitet i Bømlo kommune på nettsidene for friluftsområde og badeplassar. 

Lokalar og utstyr i tatoverings- og hulltakingsverksemder skal godkjennast av kommunen. Forskriftene om hygienekrav har til føremål å sikra tilfredsstillande hygieniske tilhøve og forebyggja overføring av smittsomme sjukdommar ved verksemda. Frisør- og hudpleieverksemder må oppfylla de samme hygienekrava, men trenger ingen godkjenning. Verksemda må meldast til kommunen ved oppstart, ved utviding eller ved vesentlege endringar.

Forskrift om hygienekrav for frisør-, hudpleie-, tatoverings- og hulltakingsvirksomhet m.v.

Næraste autoriserte hamn for utsteding av hygienesertifikat er i Haugesund.

Kontaktinformasjon: Haugesund kommune, sentralbord +47 52 74 30 00

E-post: postmottak@haugesund.kommune.no

Meir informasjon om hygienesertifikat for skip

Ship Sanitation Certificates (SSC)

Nearest authorized port is in Haugesund municipality.

Contact information: Haugesund municipality, tel +47 52 74 30 00

E-mail: postmottak@haugesund.kommune.no

Information in English

Inneklima

Me er mykje inne og det er derfor viktig at inneklimaet er godt i alle typer bygg me oppheldt oss i. Det er særleg viktig å fokusera på og forbetre inneklimatilhøva i barns miljø, til dømes i barnehagar og skular.

Viktige faktorar som avgjer kvaliteten på innelufta er mellom anna kjemikaliar, støv, innandørs aktivitetar, temperatur, fuktigheit, reinhald og ventilasjon.

Kommunen kan føre tilsyn med helsemessige tilhøve ved utleigebustadar.

Folkehelseinstituttet sine sider om inneklima

Fukt

Fuktskader og muggsoppvekst i innemiljøet kan gi helseplagar som luftvegsinfeksjonar, allergiske reaksjonar og utløysing av astma. Folkehelseinstituttet tilrår at synleg mugg og mugglukt ikkje skal skje. Det same gjeld for fukt- og råteskadar.

Fuktskadar kan skuldast bygningstekniske årsakar som lekkasjar og kondensproblem, og det kan vera bruksmessige årsakar som skapar høg luftfuktigheit i innemiljøet.Tørking av tøy innandørs, hyppig og langvarig dusjing og ein del matlaging tilfører innemiljøet fukt. Du kan redusera og førebyggja høg fuktigheit i innemiljøet ved å sørge for god ventilasjon, utlufting med glas og tilstrekkeleg tilførsel av varme.

Ved fuktskadar og muggsoppvekst tilrår me at ein raskt finn og utbetrar skaden, framfor å investera i dyre inneklimamålingar.

Folkehelseinstituttet sine sider om fukt og mugg

Legionella er ein bakterie som er vanleg i naturen og som finnst i vatn og fuktige omgjevnader.

I tekniske installasjonar som inneheldt vatn, kan desse bakteriane formere seg og bli mange dersom tilhøva er gunstige.

Bakterien spreiast via små vassdråpar (aerosolar) som dannast i samband med til dømes dusjing og bruk av boblebad. Dersom ein puster inn aerosolar som inneheldt Legionella, kan ein få legionellose.

Regelverk

I Forskrift om miljørettet helsevern kap. 3a, er det krav om å hindre spreiing av Legionella via aerosol. Det blir stil nærare krav til forsvarleg drift og regelmessig ettersyn av innretningar som kan spreie legionella. Slike innretningar er mellom anna kjøletårn, luftskrubbarar, faste og mobile vaskeanlegg, dusjanlegg, VVS-anlegg i sameige og burettslag, klimaanlegg med luftfukting, innandørs befruktings-anlegg og innandørs fontener.

I Forskrift for badeanlegg, bassengbad og badstu m.v., blir det stilt nærare krav til førebygging av Legionella i dusjanlegg som er knytt til badeanlegg, og boblebad som er tilgjengelege for ållmenta.

Rettleiing i førebygging av legionellasmitte

Meldeplikt

Verksemder med kjøletårn og luftskrubbarar skal melde til kommunen ved fyrste gongs oppstart, vesentlege utvidingar eller endringar, eller dersom det er grunn til å tru at det ligg føre alvorleg feil ved anlegget som kan føre til spreiing av legionellasmitte. Det skal og leggast fram ein vurdering av innretninga frå eit akkreditert inspeksjonsorgan.

Tilsyn

Kommuneoverlegen har delegert mynde til å føre tilsyn etter Forskrift om miljørettet helsevern og Forskrift for badeanlegg, bassengbad og badstu m.v.

Alle innbyggarar i Bømlo skal ha sikker vassforsyning med tilfredsstillande vasskvalitet. Sjølv om store delar av Bømlo har offentleg vassforsyning, er det framleis mange som får vatn frå mindre, private vannforsyningar.

Tilsynsmynde for drikkevatn er Mattilsynet, men kommunen kan også føre tilsyn etter Folkehelseloven og Forskrift om miljørettet helsevern.

Mattilsynets informasjonsside om brønnvatn
Drikkevannsforskriften

Plan- og bygningsloven § 27-1 Vannforsyning

Radon er ein usynleg og luktfri gass, som lagast kontinuerleg i jordskorpa. Utandørs vil radonkonsentrasjonen normalt vera låg, og helsefare oppstår fyrst når gassen siv inn  i vårt innemiljø.

Radon i inneluft aukar risikoen for lungekreft. Risikoauka blir bestemt av kor lenge ein blir utsett for radon og  kor høgt radonnivået er. Det er enkelt å måle radon, og dersom radonnivåa skulle vise seg å vera for høge, finnst det effektive radonreduserande tiltak.

I skular, barnehagar og utleigebustadar som er omfatta av Strålevernforskriften, er det bindande krav til radonnivåa. Når det gjeld andre bygningar tilrår Direktoratet for strålevern og atomsikkerhet at dei skal ha så lågeradonnivå som praktisk mogleg og innanfor tilrådde grenseverdiar. Tiltaksgrense er 100 Bq/m3 og øvre grense 200 Bq/m3.

Radoninformasjon på nettsidene for Direktoratet for strålevern og atomsikkerhet

Kommunerapport Bømlo

Skadedyr er dyr som kjem i konflikt med menneskelege interesser. Døme er dyr som ødelegg treverk, matvarer eller tekstilar, samt dyr som sug blod eller spreier smitte.

Kommunen kan påleggja bustadeigarar og verksemder å setja i verk tiltak mot skadedyr jamfør Forskrift om skadedyrbekjempelse (Skadedyrforskriften). 

Rottar og mus trivast overalt der menneske er. Dei har eit større potensiale enn til dømes skadeinsekt for å gjera stor skade og spreie smitte til eit større område. 

Forskrift om skadedyrbekjempelse

Informasjon, rettleiing, melding og klage

• Det er mykje god informasjon på internett om skadedyr, førebygging og tiltak.

  • Folkehelseinstituttet - skadedyr generelt og lenkar til relevant informasjon

  • Folkehelseinstituttet - Skadedyrrettleiaren

  • Rotte - Førebygging og tiltak

• Dersom du vil ha meir informasjon om, ønskjer å melde om -,  eller klaga på skadedyr kan du ta kontakt med kommunen. Melding og klage er mest aktuelt når det gjeld skadedyr som kan spreie seg til omgjevnadene, som til dømes rotter og mus

Kommuneoverlegen er delegert ansvaret for godkjenning og tilsyn med barnehagar og skular i kommunen etter Forskrift om miljørettet helsevern i barnehager og skoler m.v. Det er verksemdene sjølv som må sørge for at krava i forskrifta til einkvar tid er oppfylt.

Forskriftens rettleiar skildrar krava.

Ved prosjektering av ny verksemd skal godkjenningsskjema for planen fyllast ut og sendast til kommunelegen. 

Ved oppstart av verksemda og ved ombygging eller endringar i drifta, skal det søkjast om helseverngodkjenning.

Forsking har vist at solariumbruk inneber auka risiko for føflekkreft, særleg når bruken startar i tidleg ungdom og ved langvarig og hyppig bruk. Statens strålevern rår frå bruk av solarium for å bli brun.

18 års aldersgrense

Frå 1. juli 2012 er det ikkje lov å tilby solarium til personar under 18 år, og solariumverksemdene skal informera kundane om forbodet på ein effektiv måte.

Nye krav

Frå 1. januar 2016 gjeld nye krav om alderskontroll og krav om bestått kunnskapsprøve. Verksemda må sørgja for eit tilfredsstillande system for alderskontroll, og ansvarleg for dagleg drift og tilsette med kundekontakt skal ha greidd kunnskapsprøve. Her finner du mer om kunnskapsprøven.

Melding og tilsyn

Lokalar som nyttast til solarium er omfatta av Forskrift om hygienekrav for frisør-, hudpleie-, tatoverings- og hulltakingsvirksomhet m.v. Forskrifta sitt føremål er å sikra tilfredsstillande hygieniske tilhøve og forebyggja overføring av smittsomme sjukdommar. Lokalar som nyttast til solariumverksemd skal meldast til kommunen før dei blir teke i bruk. 

Kommunane er i tillegg delegert mynde frå Strålevernet til å føra tilsyn med solarier og gjera naudsynte enkeltvedtak i høve til Forskrift om strålevern og bruk av stråling. Denne forskrifta har og krav om meldeplikt for verksemder som tilbyr solarium for sal, utleige eller til kosmetisk føremål. Melding i høve denne forskrifta skal sendast Statens strålevern.

Statens strålevern har utarbeidd eigen informasjon til solstudioeigarar og verksemder som tilbyr soltimar. Meir informasjon om kva rør og solsengar som er tillatne kan du finne på Strålevernets nettsider.

I dagleglivet blir me utsett vi for ulike typar stråling, både naturleg stråling som til dømes radon, og kunstige strålekkjelder som mobiltelefonar og radiosendarar.

Generelt innan strålevern gjeld ei tilråding om å halde all eksponering så lågt som mogleg.

Direktoratet for strålevern og atomsikkerhet

”Støy” kan definerast som uønska lyd som verkar forstyrrande. Svært kraftig støy kan føre til hørselsskader. Annan støy kan i varierande grad gi helseplagar, særleg dersom det forstyrrar nattesøvnen eller forstyrrar vanleg rekreasjon og kvile.

Kommunen kan også fatta vedtak for å redusere støynivået dersom det er heimel i helselovgivninga, og støyen fører med seg fare for helsemessig ulempe eller går ut over helsemessig forsvarleg nivå. Dei vanligaste støykjeldene som er opphav til konflikt er samferdsle, tekniske installasjonar, industri, naboaktivitetar, bygg- og anleggsverksemd. Støysakar kan vera vanskelege å løyse fordi støy er hjemla i ulike regelverk. 

Meir om støy (Folkehelseinstituttet)